Wat als iedereen elektrisch gaat rijden?

Bij Hyundai werd niet gewacht op de beslissing van de EU en wordt al langer gewerkt aan het vergroenen van het aanbod. Zo is de KONA Electric sinds de lancering in 2018 een topper in zijn segment op alle vlakken. Binnen kort maakt ook de tweede generatie van de KONA EV zijn opwachting in de showrooms, met een nog groter rijbereik. Met het groeiende aanbod en de versnelde adoptie van elektrische wagens komt de ook vraag: “Wat als iedereen elektrisch gaat rijden, gaat het licht dan uit?”
 

Hoe werkt de energiemarkt?

Elke 15 min. wordt de elektriciteitsmarkt ‘gebalanceerd’. Daarbij moet er evenveel geproduceerd worden als er verbruikt wordt. We hebben dus voldoende productie nodig – ook bij extreme omstandigheden. Dat noemen we de bevoorradingszekerheid. Als we minder productiecapaciteit hebben dan er geconsumeerd kan worden (inclusief de nodige reserves), spreken we van een potentieel stroomtekort. Mocht zich dit voordoen, dan zorgt het afschakelplan ervoor dat bepaalde regio’s automatisch worden afgesneden zolang er een tekort is. Die kans is het grootst in de winter, tussen 17u en 20u. Maar het kan zich ook tijdens de herfstmaanden voordoen, tijdens het onderhoud van de infrastructuur. Net zoals je best langsgaat bij je verdeler voor een onderhoudsbeurt voor je op wintervakantie vertrekt met de wagen, moet ook de energie-infrastructuur winterklaar gemaakt worden.

En wat brengt de toekomst? Er zijn enkele duidelijke trends. Over enkele jaren wordt nucleaire energie uitgefaseerd, de gascentrales zijn niet altijd even rendabel en sluiten al eens de deuren omdat de kosten voor vernieuwing niet meer worden terugverdiend. In de praktijk krijgen we dus minder productievermogen en zijn we steeds afhankelijker van importcapaciteit om onze hoogste pieken te trotseren. In uitzonderlijke situaties zouden we enkele uren met een energietekort kunnen kampen.

Het goede nieuws is dat de productie van hernieuwbare energie stijgt. In België vertegenwoordigt dit type energie intussen al meer dan 25% van de totale productie. Daarnaast wordt gewerkt aan andere oplossingen, gezien de productie uit hernieuwbare energiebronnen niet altijd beschikbaar of even stabiel is tijdens pieken in het energieverbruik. Je kan de wind of de zon immers niet op commando aan of uit zetten.

Intelligent ‘vraagbeheer’ is alvast een deel van de oplossing. In plaats van met z’n allen op hetzelfde moment te verbruiken, kunnen verbruikers slim gestuurd worden in hun energieverbruik. Historische pieken worden dan ingeperkt door klanten die vrijwillig vroeger of later willen verbruiken. De ‘onbalans prijs’ bij schaarste kan immers tot 100x hoger gaan dan de normale elektriciteitsprijs. Zowel de industrie als particuliere verbruikers zullen zo bewuster omgaan met hun energieverbruik.

De impact op de automarkt

Op dit moment is het aantal stekkerwagens nog beperkt. Maar stel dat van de 6 miljoen wagens die er in ons land rondrijden 1 miljoen elektrisch wordt… Kunnen we ze dan wel allemaal opladen? Op jaarbasis zouden ze slechts 4% extra elektriciteit vragen (3 TWh bovenop de 80 TWh van ons huidig elektriciteitsverbruik). De impact is dus eerder beperkt. Maar omdat we elke 15 min. balanceren, moeten we weten hoeveel deze wagens tijdens piekmomenten kunnen laden.

Die 1 miljoen wagens zullen nooit allemaal samen laden, 1 op 5 lijkt een realistisch cijfer. Van die 200.000 wagens zal in de praktijk de ene helft 1-fasig aan 3 kW laden en de andere helft 3-fasig aan 11 kW. In totaal kunnen ze dus 1.400 MWh/h laden, dat is evenveel als 2 nucleaire reactoren of 4 grote gascentrales.

Hebben we deze capaciteit in reserve tijdens de piekmomenten? Neen, op dit moment niet. De bestaande infrastructuur is tussen 7u-10u en 17u-20u onvoldoende. Maar we hebben minstens 16u per dag waarin we deze capaciteit tot wel 2x aankunnen. Dat zijn de momenten waarop onze wagens niet rijden en dus kunnen laden. Overdag staan ze op de bedrijfsparking en ‘s nachts thuis of op straat geparkeerd. Deze wagens opladen gebeurt dus best tijdens de uren buiten de pieken.

Alle elektrische wagens van Hyundai kan je programmeren om te laden op het voor jou beste moment. Bijvoorbeeld tussen 22u00 en 07u00. Zo zal je steeds automatisch de piekmomenten vermijden. Wanneer je opteert voor een slim laadpunt dat een dynamisch energie management systeem heeft geactiveerd - Dynamic Load Balancing - hoef je zelf niets in te plannen in de wagen en zal het laadpunt alles volledig automatisch regelen. Stel dat blijkt dat de woning al bijna het maximum vermogen van de aansluiting vraagt, dan zal het laadpunt tijdelijk amper vermogen leveren of zelfs even niets. Wanneer de vraag vanuit de woning afneemt zal het laadpunt dus terug aan een hoger vermogen kunnen laden. Via haar partner Eneco biedt Hyundai verschillende slimme laadpunten aan voor thuis of op het werk. Daarmee kunnen elektrische modellen zoals de IONIQ 5, IONIQ 6 en KONA EV vlot opgeladen worden op de meest voordelige momenten. Vraag hier jouw offerte aan voor een laadpaal.

De elektrische auto als oplossing

Op korte termijn en middellange termijn moeten we niet meteen een groot stroomtekort vrezen. De snelle adoptie van elektrische wagens kan perfect gedragen worden door het elektriciteitsnet, als we het maar slim aanpakken. Daarom eisen de subsidie- en/of ondersteuningsprogramma’s voor laadpunten vanuit de overheid ook een slim energiemanagementsysteem.

Daarnaast bieden elektrische wagens net een oplossing in geval van een langdurig stroomtekort. Tenslotte zijn alle elektrische wagens grote batterijen op wielen. Met moderne technologieën zoals ‘Vehicle-2-Grid’ of V2G kan een elektrische wagen perfect als een soort stationaire batterij fungeren.

Neem bijvoorbeeld de Hyundai IONIQ 5 die net als de IONIQ 6 op het innovatieve E-GMP platform werd gebouwd dat V2G mogelijk maakt. In de IONIQ 5 zit een batterijpakket met een capaciteit van 77 kWh (bruikbaar vermogen). Aan het Belgisch gemiddeld dagelijks verbruik van zo’n 10 kWh kan je dus een volledige week enkel op energie uit de batterij van je auto verder.

Elektrische wagens zijn dus niet zozeer het probleem voor de energiemarkt maar eerder een oplossing voor het eventuele capaciteitsprobleem.

Lees ook volgende studie van de CREG over dit onderwerp: Studie (F)100204-CDC-929